80-AKILLARINI KİRAYA VERENLER

80-AKILLARINI KİRAYA VERENLER

Hud Suresinin yedinci ayetinde belirtildiğine göre Yüce Allah gökleri ve yeri insanların yararı, faydalanması için yaratmış, biz insanları da “hanginiz daha güzel amal işleyeceksiniz diye denemek, imtihan etmek için yaratmıştır.” Ayette geçen

لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا

“Hanginiz daha güzel amel işleyeceksiniz” ifadesini Peygamber Efendimiz:

أَحْسَنُ عَقْلًا، وَأَوْرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ، وَأَسْرَعُ فِي طَاعَةِ الله

a- Hanginiz aklını daha güzel kullanacak,

b- Allah’ın haram kıldığı şeylerden hanginiz daha çok sakınacaksınız ve

c- Hanginiz Allah’a itaatte daha süratli olacaksınız” şeklinde açıklamıştır.

Güzel amel güzel akılla işlenir. Güzel akıl Yüce Rabbimizin insanlara bahşetmiş olduğu büyük bir lütuf ve nimettir.

Akıl insanları diğer canlılardan ayıran ilahi bir nurdur. İnsan onunla iyiyi kötüden, hakkı batıldan ayırt eder. Aklın zıddı hamakattır/ ahmaklıktır. Akıllarını kullanamayanlar ahmak-lardır.

Müminler içerisinde az da olsa Allah’ın kendilerine lütfettiği akıllarını kullanmayıp batıl yolda olan sapık kimselerin peşine düşüp gidenler vardır.

Bunlar akıllarını, peşine düştükleri sapık kimselere kiraya vermişlerdir, onlar ne derse kayıtsız şartsız kabul ederler.

Peşine düştükleri sapık kimseler de onlardan mutlak itaat isterler. Oysa dinde mutlak itaat sadece Allah ve Rasulüne edilir. Bunların dışında ismi, cismi, unvanı, manevi derecesi ne olursa olsun hiç kimseye mutlak itaat edilmez.

Kendilerini seven veya bağlı olan kimselerden mutlak itaat isteyenler de, onlara mutlak itaat edenler de din dışı davranış içerisinde bulunuyorlar demektir.

Gerçek mümin, gerçek hoca, gerçek mürşid kendilerine samimiyetle bağlanıp peşinden giden kimselerden mutlak itaat istemez, aksine onlara:

“Ben de sizin gibi bir insanım, sözümde ve işlerimde isabet de ederim, yanılırım da.

İsabet edersem Allah’tandır, yanılırsam nefsim ve şeytandandır.

Size Kur’an ve sünnete ters düşen bir şey söylediğim zaman bunu tevil etmeye kalkışmayın veya bunda bizim bilmediğimiz bir hikmet vardır, hocamız yanılmaz diyerek beni ilahlık mertebesine yükseltmeyin.

Bu durumda bana uymayın, benim peşimden gitmeyin, hatta beni ikaz edin, uyarın. Gerçek dost böyle olur. Nitekim denilmiştir ki:

صديقك من صدقك لا من صدقك

Dostun sana doğrusunu diyendir,

Hep seni tasdik edip doğrusun diyen değildir.

Bir hocanın ya da mürşidin peşinden gidenler de akıllarını kullanmalılar, başkalarının emirlerine vermemeliler.

Mülk suresinde belirtildiğine göre kâfirler getirilip cehenneme atıldıkları zaman, cehennemin bekçileri onlara:

“- Size dünyada iken yaptığınız şeyin hatalı olduğunu bildiren Resûl gelmedi mi” diye sorar. Onlar da:

“- Evet, geldi, ama biz onu yalanladık ve Allah bir şey indirmemiştir, siz büyük bir sapıklık içerisindesiniz dedik.” diyecekler ve şöyle devam edecekler:

“- Eğer onlara kulak verip anlattıklarını dinleseydik veya aklımızı kullansaydık alevli cehennem ateşi içerisinde olanlardan olmazdık.”

Peygamber Efendimiz ashabında bir şeyin yapılmasını istediği zaman onlar bazen:

“- Bu vahye mi dayanıyor?” diye sorarlardı. Eğer:

“- Evet, vahye dayanıyor” derse sahabe susar ve onu yapardı. Yok eğer:

“- Kendi görüşümle söylüyorum” derse, sahabe:

“- Şöyle olsa daha iyi olmaz mı?” diye kendi görüşlerini belirtir, Peygamber Efendimiz de uygun bulursa öyle yapardı.

Allah’tan devamlı vahiy alan Peygambere karşı sahabe-i kiramın tutumu böyle idi.

Mümin bundan ders almalı, her söyleneni hemen kabul etmemeli, sorgulamalı, akıl süzgecinden geçirmeli, hatta bilenlere sorup doğrusunu öğrenmeye çalışmalı, sonra kabul etmeli. Nitekim Zümer suresinin 18’inci ayetinde Allah’ın iyi kullarının vasıflarından bahsedilirken:

الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ

“Onlar sözü dinlerler, onun en güzeline uyarlar” buyrulmuştur. Demek ki Allah’ın iyi kulları her işittikleri, her dinledikleri sözü hemen kabul edip ona uymazlar, akıllarını kullanırlar.